কোহপি কিয়ান্ শিক্ষিতঃ তস্য প্রদর্শনাে-পায়ঃ নাম
পরীক্ষা। ছাত্রাঃ বর্ষং পঠন্তি পরন্তু তৈঃ পাঠবিষয়ঃ কিয়ান্
আয়ত্তীকৃতঃ সঃ পরীক্ষয়া জ্ঞায়তে। পরীক্ষয়া পঠনবিষয়েষু
ছাত্রাণাং রুচিঃ গতিশ্চ জ্ঞায়েতে। সর্বেষু দেশেষু পরীক্ষৈব
জ্ঞানস্য মানদণ্ডঃ। অস্মাকং দেশে অন্ততঃ প্রতিবর্ষম্ দ্বিবারম্
পরীক্ষা ভবতি, অর্ধবার্ষিকী বার্ষিকী চ। অতঃ জীবনে পরীক্ষা
গুরুত্বপূর্ণা।
रामायण निबंध: | Sanskrit Essay on Ramayana रामस्य अयनं (चरितं) रामायणम् । रामायणम् आदिकाव्यं सर्वेषां काव्यानां जीवातुभूतं च भवति । रामायणं महाभारतवत् कश्चित् इतिहासग्रन्थः भवति । संस्कृतसाहित्ये रामायणवत् प्रसिध्दः लोकप्रियः च अन्यः ग्रन्थः नास्तीति वक्तुं शक्यते । नीतिदृष्ट्या काव्यात्मकदृष्ट्या लोकोपकारकदृष्ट्या च रामायणस्य महत्त्वं वर्धते । पितृपुत्रधर्मस्य पतिपत्नीधर्मस्य भ्रातृधर्मस्य तथा अन्यकौटुम्बिकधर्मस्य च आदर्शभूतः अयं ग्रन्थः ॥ आदिकाव्यस्य रामायणस्य कर्ता श्रीमद्वाल्मीकिः । श्रीवाल्मीकिः पूर्वं कश्चित् तस्करः आसीत् रत्नाकरः इति नाम्ना । सप्तर्षीणां दर्शनानन्तरं राममन्त्रजपपूर्वकतपसा रत्नाकरः वाल्मीकिः संजातः । रामायणे न केवलं युध्दमात्रं वर्णितम अपि च सकलालङ्काराणां प्रकृतिसौन्दर्यस्य च् धर्मस्य च वर्णना दृश्यते । सरलसंस्कृतभाषापठनार्थम अत्यन्तओपयिगि साधनं च भवत्येतत् ॥ रामायणम् आदिकव्यम् इति प्रसिद्धम्। इतिहासग्रन्थः इत्यपि भाव्यते एतत्। एतस्य ग्रन्थस्य रचयिता वाल्मीकिः। किरातकुले उत्पन्नः सः नारदस्य उपदेशात् तपः अकरोत्। तस्य शरीरम् आवृत्य वल्मीकः उत्पन्नः। ततः सः बहिः